NATO, Stoltenberg’in görev süresini 2024’e kadar uzattı

NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg.

• NATO üyeleri, net bir yedek aday olmaması nedeniyle Jens Stoltenberg’in ittifak başkanı olarak görev süresini bir yıl uzatmaya oybirliğiyle karar verdiler.
• Karar, ittifakın Ukrayna ihtilafına tepkisi ve Kiev’in üyelik arayışının ele alınacağı Litvanya’daki NATO zirvesinden önce geldi.
• Bir halef arayışı, potansiyel adayların çekilmesiyle zorluklarla karşılaştı.

---

NATO üyeleri Salı günü, Rusya’nın Ukrayna’daki savaşının gölgesinde bir yedek bulmak için mücadele ettikten sonra ittifak başkanı Jens Stoltenberg’in görev süresini bir yıl uzattı.

Duyuru, Batı askeri ittifakının çatışmaya tepkisi ve Kiev’in üyelik çabasının hakim olacağı Litvanya’daki NATO liderleri zirvesinden bir hafta önce geldi.

64 yaşındaki Stoltenberg yaptığı açıklamada, “NATO müttefiklerinin genel sekreterlik süremi 1 Ekim 2024’e kadar uzatma kararından onur duydum.” dedi. “Daha tehlikeli bir dünyada, ittifakımız her zamankinden daha önemli.”

Açıkça bir değişiklik konusunda anlaşamayan NATO’nun 31 ülkesi, 2014’ten beri ittifakın başında olan eski Norveç başbakanının görev süresini uzatmaya karar verdi.

Aralarında Danimarka Başbakanı Mette Frederiksen ve İngiltere Savunma Bakanı Ben Wallace’ın da bulunduğu, NATO genel sekreterliği görevi için potansiyel aday olarak görülen diğerleri, yakın zamanda çekişmeden çekilmişlerdi.

Frederiksen, olası bir ilk kadın lider olarak ve Avrupa Birliği’nden olmasıyla bazı Avrupalı ​​müttefiklerin gereksinimlerini karşılıyor gibi göründü.

Ancak ittifakın doğu kanadında NATO ülkeleri, Rusya’ya karşı daha sert bir duruşun altını çizmek için kendi bölgelerinden birinin dizginleri eline alması için baskı yapıyorlardı.

İngiliz Wallace öne çıktı, ancak çok sayıda NATO müttefiki eski bir devlet veya hükümet başkanının görevde olmasını istedi ve Fransa, bir AB ülkesinden birinin olması konusunda ısrar etti.

Rusya’nın Şubat 2022’de Ukrayna’yı işgalini başlatmasından kısa bir süre sonra görev süresi bir yıl daha uzatılan Stoltenberg, ABD ve diğer kilit müttefiklerin güçlü desteğine sahip.

ABD Başkanı Joe Biden uzatmayı memnuniyetle karşıladı ve Stoltenberg’in çığır açan güvenlik sorunlarıyla başa çıkmadaki “istikrarlı liderliğini, deneyimini ve muhakemesini” övdü.

Ukrayna Dışişleri Bakanı Dmytro Kuleba, Stoltenberg’in zor zamanlarda “güçlü liderlik” gösterdiğini söyledi.

– İnce çizgi –

Stoltenberg, 2. Dünya Savaşı’ndan bu yana yaşanan en büyük silahlı çatışmanın Avrupa’yı karıştırdığı ve NATO’yu yeniden canlandırdığı bir dönemde, ittifakı soğukkanlılıkla yönetmesiyle takdir topladı.

Bu, bir yandan savaşın NATO üyeleri ile Rusya arasında olası bir nükleer çatışmaya dönüşmemesini sağlarken, bir yandan da Kiev’e sağlam bir desteği sürdürmeyi içeriyordu.

Vilnius’taki zirve, Stoltenberg’in Ukrayna’nın ittifaka katılma talebi ile baskın gücü olan ABD’nin bu süreç için net bir zaman çizelgesi sunma konusundaki isteksizliği arasındaki boşlukları kapatmaya çalışırken yeniden ince bir çizgide ilerlediğini görecek.

İttifak, Moskova’nın Ukrayna savaşı karşısında bir neslin gördüğü en büyük revizyondan geçerken, liderler yeni savunma planlarına ve harcama hedeflerine imza atacaklar.

Stoltenberg, Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ı, Ukrayna ihtilafı sonrasında Finlandiya ile birlikte yapılan İsveç’in üyelik hedefine yaptığı itirazları geri çekmeye de çalışacak.

Stoltenberg, müttefiklerin ondan kalmasını istemesi için kapıyı açık bırakmasına rağmen, NATO’daki görev süresini uzatmak istemediği konusunda ısrar etmişti.

Uzatma, Stoltenberg’in NATO’nun kuruluşunun 75. yıldönümü münasebetiyle Temmuz 2024’te yapılacak Washington zirvesinde görevde kalmasını sağlayacak.

Bazı ülkeler, halefinin seçilmesinin önümüzdeki Haziran ayında yapılacak Avrupa seçimlerinden sonra AB’nin en iyi işleri için yapılan itiş kakışla iç içe geçeceği endişesiyle ona bir yıllık uzatma verme konusunda tereddütlüydü.

Kasım 2024’teki ABD seçimlerine giden yolun, yeni aday arayışını sekteye uğratabileceğine dair endişeler de var.

---