Kadınların hayatında önemli dönüm noktalarından biri olan menopoz, günlük yaşam ve sağlık konusunda pek çok endişeyi de beraberinde getirmektedir. Kadın hayatının doğal evrelerinden biri olarak düşünülmesi gereken menopozun; tedavisi mümkün olmayan sorunların yaşandığı, yaşlanmanın başlangıcı olan dönem olarak görülmesi bu süreci zorlaştırır. Menopoz ve perimenopoz; anksiyete, ruh hali değişimleri, ateş basması ve düzensiz adet dönemleri gibi şikayetlere neden olabilir. Bu belirtiler adet dönemleri durmadan yıllar önce başlayabilir ve sonrasında da devam edebilir. Menopoz genellikle 45 ila 55 yaşları arasında gerçekleşirken; yumurtalıkların veya rahmin alınması ve kemoterapi gibi kanser tedavilerinin ardından veya genetik bir nedenden dolayı daha erken de olabilir. Memorial Antalya Hastanesi Kadın Hastalıkları ve Doğum Bölümü’nden Op. Dr. Bilgi Uslu Aybar, “18 Ekim Dünya Menopoz Günü” öncesinde menopoz döneminde bedensel ve ruhsal sağlığın korunması hakkında bilgi verdi.
50’li yaşlarda görülmesi normal
Menopoz, kadınlarda adet kanamalarının kesilmesi anlamına gelir. Ortalama menopoz yaşı Batı toplumlarında 50-51 iken, ülkemizde 47-49 yaş civarındadır. Menopozun 40 yaşından önce olmasına “prematür menopoz”; 45 yaşından önce olmasına ise “erken menopoz” adı verilir. Her iki durum da normal değildir. 50’li yaşlarda görülen menopoz doğal bir süreç olarak değerlendirilirken, erken menopoz tedavi edilmesi gereken anormal bir durum olarak ele alınmalıdır. Bu nedenle erken menopoz özellikle çocuk yapma planlarını gerçekleştirememiş kadınlar için önem taşımaktadır.
Birçok belirti ile kendini gösteriyor
Adet kanamalarında düzensizlik ve adet kesilmesi menopoz döneminin ilk belirtilerindendir. Ateş basmaları ve terleme sıklıkla bu düzensizliklere eşlik eder. Kimi zaman cinsel birliktelik esnasında genital kuruluk hissi, ağrı ve kanamalar görülebilir. Bunlar menopoz sürecinin gözle görülür belirtileridir.
Uzun dönemde menopoz öncesinde yumurtalıktan üretilen östrojen hormon eksikliğine bağlı olarak, kadın vücudunda bir takım sorunlar oluşabilir. Bunların başında osteoporoz yani kemik erimesi gelir. Östrojen hormon eksikliğinin yol açtığı bir diğer sorun kalbi ve beyni besleyen damarlarda tıkanıklık ve daralma olasılığının artmasıdır. Menopoz sonrası dönemde kadınlarda kan yağlarında da olumsuz değişiklikler görülmekte; kolesterol ve trigliserid düzeyleri yükselmektedir. Bu değişiklikler, kalp krizi ve inme yani felç riskinin artışına neden olmaktadır.
Depresyona neden olabilir
Menopoz döneminde bedensel değişikliklerin yanı sıra; azalan hormonların etkisi ile birtakım ruhsal değişiklikler de ortaya çıkabilir. Özellikle menopoz sürecine kendini hazırlamamış, doğru danışmanlık almamış kadınlarda adetlerin kesilmesi ile depresyona kadar varabilen durumlar ortaya çıkabilir. Bazı kadınlarda içe kapanma, ağlama atakları, çabuk sinirlenme, yorgunluk, cinsel isteksizlik, dikkat bozuklukları ve unutkanlık belirtileri görülebilir.
Düzenli kontrollerinizi ihmal etmeyin!
Menopozdaki kadınların öncelikle etraflı bir aile öyküsü alınmalı ve özellikle hormon tedavisinin verilmesi için sakınca oluşturacak durumlar belirlenmelidir. Jinekolojik muayene sonrasında ultrason ile rahim ve yumurtalıklar değerlendirilmelidir. Smear testi, kan sayımı ve yağ yağları testleri, karaciğer, tiroid, kalp ve böbrek fonksiyonlarının değerlendirilmesi, meme inceleme tetkikleri ve kemik erime testleri yapılması gereken uygulamalardır.
Tedavi kişiye göre belirlenmeli
Menopoz tedavisi sadece ilaç tedavisi olarak görülmemeli, hastaya yeterli zaman ayrılmalıdır. Çünkü çoğu kez menopoz dönemine giren kadın ruhsal sorunlarını rahatlıkla paylaşamaz, saklamak ister. Bu durum kadını ruhsal olarak olumsuz etkilerken, tedaviye devamını engelleyebilir. Menopoz tedavisi; bitkisel ya da ilaç şeklinde hormon tedavileri, osteoporoz tedavisi, düzenli egzersiz ve dengeli beslenme, psikolojik destek ile sorunların çözülmesi olarak 4 grupta ele alınır. Hangi tedavi yöntemlerinin seçilmesi gerektiğine kapsamlı bir değerlendirme sonrasında hasta ile birlikte karar verilmelidir.
Sağlıklı bir menopoz süreci için düzenli egzersiz yapın
Menopoz sürecinde dengeli ve sağlıklı bir diyet, yeterli kalsiyum ve d vitamini almak, sigara alkol ve diğer toksik maddelerden uzak durmak, yağdan fakir antioksidandan zengin gıdalara beslenmek önerilmektedir. Ayrıca düzenli egzersiz kemik kaybını yavaşlattığı gibi, aşırı kilo alımını ve buna bağlı olarak gelişebilecek kalp şeker hastalığı gibi hastalıkların riskini azaltmaktadır. Düzenli egzersiz yapan kişilerde depresyon ve bilişsel fonksiyonlarda azalma riski de çok daha düşüktür. İdrar kaçırma şikayetleri olan kişiler pelvik taban kaslarını güçlendiren kegel egzersizlerinden fayda görebilmektedir.
Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı
News
